گویش بردسیری

گویش بردسیری یکی از گونه های زبان فارسی است که درشهرستان بردسیر واقع درمرکز استان کرمان بدان تکلم می شود.این تحقیق به توصیف زبانشناسی این گویش از نظر صرفی ونحوی، واج آرایی ،فرایندهای واجی می پردازد. پیکره زبانی این تحقیق از طریق مصاحبه با تعدادی ازگویشوران با سواد وبی سوادساکن شهرستان بردسیرجمع آوری گردیده ،سپس به تجزیه وتحلیل زبانی ومیزان کاربرد کلمات در گویشوران 30تا20ساله پرداخته است. این تحقیق مشتمل بر شش فصل یک پیوست می باشد: فصل اول طرح پژوهش می باشد که شامل بیان مسئله،هدف تحقیق،پیشینه نظری تحقیق،روش اجرایی تحقیق،قالب تجزیه وتحلیل ووضعیت جغرافیایی ،طبیعی وفرهنگی وپیشینه تاریخی شهرستان بردسیر است. فصل دوم بررسی آوا شناسی وواج شناسی گویش است که به توصیف آوایی همخوانها،واکه ها،واج آرایی ،تکیه وفرایندهای آوایی می پردازد. از مهمترین یافته های این فصل می توان به نکات زیر اشاره کرد: -دراین گویش 29 واج شامل 23 همخوان و 6 واکه وجود دارد. -ساخت هجایی برمبنای ((cv (c (c است بدین معنا که در آن سه هجای cvcc,cv,cv وجود دارد. -در ساخت هجایی cvcc کلیه همخوانها هم در موقعیت اول هجا وهم در آخر هجا ظاهر می شوند.تنها همخوانهای /z/،/h/، /ُ/در آخر هجا ظاهر نمی شوند. -/γ/ و/q/ دو واج مستقل هستند. فصل سوم درباره صرف می باشد که به تجزیه وتحلیل اسم،صفت،ضمیر،قید ،حرف وفعل می پردازدکه نکات مهم آن به شرح ذیل است: -از لحاظ ساخت شناسی،نحوه جمع بستن اسم،نشانه مفعول، نشانه های معرفه ، ظاهرشدن وظاهر نشدن نشانه اضافه با فارسی تفاوتهایی وجود دارد. -مضارع اخباری برای بیان آینده نیز به کار می رود. -طریقه تشخیص افعال زیر به وسیله جایگاه تکیه بر روی فعل است: -ماضی نقلی وماضی ساده فصل چهارم به نحو اختصاص دارد که به تعریف جمله،اجزای آن، الگوهای اولیه ساختمانی وتجزیه روساختی جمله در این گویش می پردازدکه با فارسی تفاوت زیادی نداردومی توان به نکات زیر اشاره کرد: -متمم معمولا" بعد از فعل می آید. -نهاد می تواند بعد ازفعل یا بین مفعول وفعل قرار گیرد. -گاهی اوقات مفعول قبل از نهاد یا بعد از فعل قرار می گیرد. فصل پنجم شامل واژه نامه گویش بردسیری که دارای 3300واژه است ودر این قسمت سعی شده واژه های مخصوص گویش آورده شودواز ذکر واژه های مشترک بین فارسی امروز واین گویش اجتناب شود.در این قسمت واژه ها از لحاظ رایج ومتروک بودن مشخص شده اند که در مجموع80/93 درصدواژه ها رایج و19/07درصد متروک می باشند. فصل ششم به نتیجه گیری نظری وکاربردی اختصاص یافته است که به اهم یافته های این تحقیق می پردازد. پیوست شامل 6 حکایت از گویشوران می باشدکه آوانویسی گردیده وبه فارسی روان ترجمه گردیده است.